Przedszkole Samorządowe nr 1 w Krzepicach

PROGRAM EDUKACYJNY PRZYRODNICZO - EKOLOGICZNY DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

 

 " SPOTKANIA Z PRZYRODĄ W OGRÓDKU PRZEDSZKOLNYM"

PRZYGOTOWANY PRZEZ NAUCZYCIELKĘ PRZEDSZKOLA SAMORZĄDOWEGO

NR 1 W KRZEPICACH

MGR JANINĘ FILAK

PODZIEKOWANIA DLA OSÓB WSPIERAJACYCH INNOWACJĘ:

P. MACIEJ   KOTASIŃSKI - przygotowanie i niwelacja terenu, malowanie i montaż ogrodzenia.

P. GRZEGORZ  MOŃKA - przywóz ziemi.

P. MICHAŁ  GRZYB - wykonanie drewnianego ogrodzenia.                                                           

P. EWA MATYJA  i  P. NOGALSKI - dostarczenie nawozu organicznego.

P. MICHAŁ  LESZCZ - dotarczenie ozdobnego kamienia ogrodowego na obwódki.

P. WOJCIECH  PATORSKI - podarowanie cebulek kwiatów, nasion i materiaów ogrodniczych oraz materiałów ogrodniczych i trofu.

P. MARIUSZ  KONIECZKO - sadzonki kwiatów na skalniak. 

P. ZBIGNIEW  TIFFERT -  narzędzia ogrodnicze: konewka, szpadel, grabie metalowe, grabie plastikowe (do liści i trawy), zestaw narzędzi dla

                                                dzieci (grabki i łopatka), nasiona warzyw, dwie sadzonki borówki amerykańskiej oraz drzwka jabłoni i czereśni.

P. LIDIA I TADEUSZ KRAWCZYK - ziemia na skalniak.

P. EWA KOSTRZEWSKA - kamienie na sklaniak.

P. JOANNA DOROŻYŃSKA - MIELCZAREK I WYCHOWANKOWIE MOW W JULIANPOLU - sadzonki stokrotek i bratków na skalniak, nasiona kwiatów, pomidorów, ziemia ogrodowa, szklarenka na pomidory.

 

P. DARIUSZ KUBICKI - sadzonki jałowców i kwiatów.

P. BEATA SADKOWSKA -  cebulki krokusów, irysów i narcyzów.

                                                                                                                                            

                                                                                                                               Ogród to nie cel, lecz droga

                                                                                                                                                               (autor nieznany)

 

 I.  WSTĘP

   Dziecko poznając świat  rozpoczyna od otaczających je rzeczy i zjawisk .W tym otoczeniu, świat rzeczy i zjawisk przyrodniczych jest najbogatszy. Przyroda angażuje nieomal wszystkie jego zmysły różnorodnością barw, kształtów, zapachów, dźwięków,  przemian i zjawisk.
   Założeniem wychowania przedszkolnego jest takie postępowanie, które aktywizuje procesy rozwojowe dziecka. Jednym z skutecznych czynników wychowawczych jest kontakt z przyrodą. Stanowi ona bogate źródło wrażeń, przeżyć, doznań, a także wywołuje chęć aktywnego działania. Bezpośrednie zetknięcie z otoczeniem przyrodniczym wywołuje u dziecka zainteresowanie,  nasuwa wiele pytań, stwarza szerokie możliwości doświadczeń umysłowych wpływających na jego rozwój intelektualny.
   Osiągnięcie świadomości  przyrodniczej i ekologicznej jest możliwe poprzez zdobywanie wiedzy i ukształtowanie odpowiedniej wrażliwości; im wcześniej wpoimy dzieciom
zasady współzależności ze środowiskiem, im lepiej wyjaśnimy potrzebę ochrony przyrody, im szybciej nauczymy ją kochać, tym większa szansa na prawidłowe postawy w życiu dorosłym.
   Dobór i układ treści zawartych w prezentowanym programie służy zaspokojeniu naturalnej ciekawości dzieci, ciekawości świata przyrody, zjawisk i prawidłowości w nim zachodzących.

 

II.  CHARAKTERYSTYKA  PROGRAMU  I  TERMIN  REALIZACJI

Do napisania niniejszego programu skłoniła mnie chęć zmiany - stworzenia nowej jakości  swojej pracy, a co za tym idzie, nowej jakości pracy przedszkola. Nasze przedszkole otoczone jest dużym ogrodem. Dzięki staraniom Dyrekcji ogród został  częściowo zagospodarowany nasadzeniami drzew i krzewów pozyskanych przez fundację Silesia z Katowic.  Po zdiagnozowaniu potrzeb, wspólnie z nauczycielkami postanowiłyśmy stworzyć  w nim warzywny i kwiatowy ogródek doświadczalny, w którym nasze dzieci mogłyby nawiązywać bezpośrednie kontakty z przyrodą.  W programie znajdują się propozycje określonych zadań do realizacji, mające na celu  rozbudzanie zainteresowania światem przyrody, poprzez  stosowanie nowatorskich metod pozwalających na jego wielozmysłowe poznawanie. Program składa się z X  rozdziałów zawierających teoretyczne i praktyczne wskazówki realizacji zadań,  zmierzających do osiągnięcia zaplanowanych celów, oczekiwane efekty oraz wykaz literatury.  Program  jest  zgodny z obowiązującą podstawą programową, a działania innowacyjne realizowane będą w czasie przez nią zalecanym: „ 2/5 czasu nauczyciel może dowolnie zagospodarować”. Uwzględnia treści zawarte w realizowanym przez przedszkole programie Nasze przedszkole Program edukacji przedszkolnej wspomagający  rozwój aktywności dzieci  autorstwa M. Kwaśniewskiej i W. Żaby- Żabińskiej  Wyd. Grupa Edukacyjna S.A.2014 

                                                                                                                        

Termin realizacji programu: od  1 lutego 2016 r. do 30 czerwca 2018 r. i będzie kontynuowany w następnych latach z uwzględnieniem jego  modyfikacji.

III.  ADRESACI  PROGRAMU

   Program adresowany jest do wszystkich dzieci w wieku 3 – 6 lat  z Przedszkola Samorządowego nr 1  w Krzepicach,  z  następujących grup:                                                                                                                

Smerfy - 3-latki,                                                                                                   

Muchomorki - 3-4-latki,                                                                                                             

Słoneczka -  4 - latki,                                                                                                                        

Gwiazdeczki - 5 - latki,                                                                                                                    

Malinki - 6-latki.

                                                                                                                           

W realizację programu zaangażowani będą także rodzice, pracownicy przedszkola oraz osoby ze środowiska lokalnego (leśnik, ogrodnik, właściciel sklepu ogrodniczego)  

                                                                                                                   

IV.  CELE  OGÓLNE

-Podniesienie jakości pracy przedszkola poprzez utworzenie ogródka doświadczalnego             

-Uświadomienie potrzeby ciągłego dbania o rośliny, poprzez zapewnienie im warunków do rozwoju                                                                                                                                      

- Kształtowanie wyobrażeń i pojęć przyrodniczych na podstawie obserwacji, samodzielnych doświadczeń i eksperymentowania
- Stwarzanie okazji do przekazywania dzieciom wiedzy na temat przyrody ożywionej i nieożywionej oraz środowiska i zasad jego funkcjonowania
- Aktywizowanie całej społeczności przedszkolnej oraz ich środowisk rodzinnych  do działania na rzecz najbliższego środowiska
 -Doskonalenie pracy nauczycieli poprzez współdziałanie w zakresie kształtowania umiejętności przyrodniczych i ekologicznych u wychowanków
-Umiejętne stosowanie przez nauczycieli nowoczesnych metod pracy w powiązaniu z elementem eksperymentu i nowatorskimi rozwiązaniami.

V.  CELE SZCZEGÓŁOWE

 -Organizowane bezpośredniego kontaktu z przyrodą, odkrywanie jej tajemnic poprzez zabawy badawcze i działalność przyrodniczą                                                                                

- Poznawanie i bezpośrednia obserwacja  roślin w ich środowisku
- Współudział w pracach na grządkach i w ogrodzie przedszkolnym
- Wzbudzanie ciekawości badawczej i opiekuńczej postawy wobec roślin i zwierząt w najbliższym otoczeniu                                                                                                                 

- Kształtowanie zdolności do analizowania, wnioskowania, uogólniania i przewidywania skutków swojej działalności                                                                                                   
- Symulowanie rozwoju kreatywności i twórczego poznawania poprzez wielozmysłowy odbiór przyrody
- Nabywanie przeświadczenia o potrzebie hodowli  i spożywania ekologicznych warzyw i owoców, ze względu na ich wartości odżywcze i zdrowotne
- Dostarczanie podstawowych wiadomości o czynnikach wpływających na prawidłowy rozwój roślin
-Wyzwalanie wrażliwości na stan najbliższego środowiska i dostrzeganie zależności pomiędzy stanem środowiska, a samopoczuciem i zdrowiem
-Umiejętne korzystanie z narzędzi ogrodniczych i przyborów edukacyjnych                            

- Kształtowanie umiejętności segregowania i wtórnego wykorzystania odpadów biodegradowalnych (kompostowanie)

VI.  METODY I FORMY  REALIZACJI

   W trakcie realizacji programu należy opierać się na stosowaniu aktywizujących metod poznania środowiska. Większość zadań  realizowana  będzie w grupie, co wiąże się z nabywaniem u dzieci umiejętności komunikowania się i  współpracy z innymi, lecz także indywidualnie, dzięki czemu każdy uczestnik może rozwijać swoje zainteresowania, zdolności i umiejętności.

    Metody wykorzystywane w trakcie realizacji programu:                                                                                                                       

 - zabawy badawcze i doświadczalne z elementem eksperymentu
– obserwacje kierowane i spontaniczne, pokaz
– zabawy z materiałem przyrodniczym  -plastyczne i techniczne
– działania praktyczne, hodowle roślin i zwierząt w kącikach przyrody                                   

– zajęcia i zabawy w ogrodzie
– drama                                                                                                                                                        

– wykonywanie albumów oraz  zdjęć na stronę internetową
– konkursy, turnieje

Formy organizacyjne: praca w grupie, w zespołach, indywidualna

Realizacja  innowacji oparta jest na comiesięcznym uczestnictwie dzieci w zabawach, zajęciach,  cyklicznych spotkaniach z rodzicami w ogrodzie przedszkolnym,  w sali przedszkolnej, Gminnym Ośrodku Kultury i Szkole Podstawowej w Zajączkach I (udział w konkursach o tematyce przyrodniczo- ekologicznej).

Koszty związane z realizacją pochodzą ze środków własnych placówki.

VII.  HARMONOGRAM  DZIAŁAŃ

Działania przygotowawcze angażujące rodziców i pracowników przedszkola:

1. Zapoznanie rodziców dzieci 3-6 letnich z planem innowacji, przedstawienie celów i procedur ich osiągania oraz harmonogramu działań, uzyskanie akceptacji na jej wprowadzenie. 

2. Założenie warzywnego ogródka doświadczalnego przy pomocy pracownika gospodarczego i chętnych rodziców: wytyczenie miejsca, zdjęcie darni, przekopanie gleby, usunięcie kamieni, nawiezienie żyznej ziemi, wzbogacenie jej obornikiem, uformowanie rabat dla każdej grupy przedszkolnej, wysiew przedplonu na zieloną masę.

3. Zaprojektowanie i wykonanie skalniaka: wykorzystanie zdjętej darni, nakrycie włókniną, uformowanie wzniesienia z żyznej ziemi, pozyskanie kamieni różnej wielkości, oraz roślin kwiatowych.

4. Ogrodzenie części warzywnej drewnianym płotkiem, w celu ochrony przed zwierzętami.

5. Założenie kompostownika w celu pozyskiwania gleby wzbogaconej mikroelementami z niewykorzystanych roślin i liści, prowadzenie gospodarki odpadami organicznymi z ogrodu i kuchni (odpadki organiczne).

 

Współdziałanie ze środowiskiem lokalnym:

1. Współpraca z organem prowadzącym w celu pozyskania środków finansowych na założenie  przedszkolnego ogródka doświadczalnego.

2. Nawiązanie kontaktu ze sklepem ogrodniczym w celu zakupu potrzebnych materiałów, narzędzi oraz nasion, roślin i cebulek kwiatowych .

3. Zorganizowanie spotkania z fachowcem- ogrodnikiem w celu przybliżenia sposobów ekologicznej uprawy roślin w ogródku przedszkolnym.

4. Zorganizowanie spotkania z pracownikiem leśnym  w celu poznania roli ptaków i owadów w przyrodzie.

5. Współpraca z Gminnym Ośrodkiem Kultury i Szkołą Podstawową w Zajączkach I- udział w konkursach przyrodniczych i ekologicznych.

  

Działania angażujące dzieci pod nadzorem opiekunów,

przewidywane efekty i nabyte umiejętności:

Lp.	Zadania realizowane  i sytuacje edukacyjne	Przewidywane efekty, nabyte przez dziecko umiejętności
1.	Nasz nowy ogródek -zorganizowanie zebrania  z rodzicami, przedstawienie programu „Spotkania z przyrodą w ogródku przedszkolnym”	Zainteresowanie rodziców i dzieci zmianami  i  funkcjonalnością ogrodu oraz  możliwościami jego wykorzystania
2.	Kodeks Małego Przyrodnika-  opracowanie zasad  i reguł postępowania, pasowanie na Małego Przyrodnika	Współpracuje podczas ustalania zasad, których będzie przestrzegać
3.	Dlaczego należy pielęgnować duże drzewa?-przyglądanie się cięciu sanitarnemu drzew w ogrodzie przedszkolnym	Dowiaduje się o zdrowotnym stanie drzew i likwidacji zagrożeń związanych z opadem suchych gałęzi(bezpieczeństwo)
4.	Nasz ogródek - sporządzenie planu nasadzeń: projektowanie grządek  i zasiewów                           Wycieczka do sklepu ogrodniczego	Jest świadomy celowości działań, dobiera  rośliny na zaprojektowane rabaty                                   Kompletuje  narzędzia  i wybrane nasiona warzyw
5.	Czy gleba to ziemia -prace badawcze : porównywanie gleby z różnych części ogrodu. Wiosenne prace w ogródku- formowanie grządek, pierwsze zasiewy, znakowanie miejsc zasiewu, grabienie trawnika	Bada właściwości, porównuje różne rodzaje gleby                                                                     Bierze czynny udział w pracach ,posługując się narzędziami, znaczy znacznikami  zasiewy grochu, pietruszki, rzodkiewki
6.	Wiosna w kąciku przyrody-prowadzenie hodowli fasoli, cebuli i zbóż w ziemi , wodzie i na wacie  Kalendarz  siewu - wysiew do ziemi w doniczkach nasion warzyw i kwiatów na rozsadę ,codzienna ich pielęgnacja, poznaje przysłowia ludowe dotyczące siewu i pogody	Prowadzi prace doświadczalne,  obserwuje wnioskuje i uogólnia zebrane wiadomości.  Prowadzi kalendarz wzrostu roślin, dowiaduje się, jakie czynniki sprzyjają ich rozwojowi, podtrzymuje tradycje ludowe
6.	Zdrowie na kanapce- hodowla szczypiorku, kiełków rzodkiewki i słonecznika w kąciku przyrody do celów spożywczych-  wykonanie kanapek z rodzicem	Świadomie kształtuje preferencje smakowe i upodobania żywieniowe,  przygotowuje zdrowe kanapki wspólnie z rodzicami
7.	Dzień Ziemi-akcja porządkowania najbliższego otoczenia wokół  ogródka i budynku przedszkolnego                                          Zdrowy przedszkolak –turniej międzygrupowy	Zwraca uwagę na estetykę otoczenia, segreguje śmieci organiczne i nieorganiczne       Potrafi przedstawić  zdobyte wiadomości przyrodnicze i zdrowotne
8.	Bez wody nie ma życia- sadzenie rozsady na grządkach, codzienna pielęgnacja; podlewanie, pielenie i odchwaszczanie grządek     Spotkanie z ogrodnikiem- fachowcem od uprawy roślin	Dowiaduje się o obiegu wody i jej roli w przyrodzie, uczy się systematyczności i obowiązkowości              Poznaje sposoby ekologicznej uprawy roślin w ogrodzie
9.	Zajęcia badawcze w ogródku- obserwacja roślin przez lupę, prowadzenie  organoleptycznych działań, procesy gnilne roślin w kompostowniku	Wielozmysłowo poznaje rośliny, odczuwa satysfakcję z dobrze wykonanych działań, dowiaduje się jak powstaje gleba bogata w składniki  odżywcze dla roślin
10.	Dzień Rodziny-  majówka w ogrodzie przedszkolnym	Bierze aktywny udział w zabawach sportowych, konkursach, degustacji zdrowych sałatek w ogrodzie
11.	Kto mieszka w ziemi i pod kamieniem?- mali mieszkańcy naszego ogródka	Poznaje drobne zwierzęta i owady: mrówki, biedronki, żaby, dżdżownice, ślimaki
12.	Międzygrupowy konkurs recytatorski Przyjaciel przyrody	Wykazuje zainteresowanie literaturą o tematyce przyrodniczej, prezentuje swoje umiejętności
13.	Smakołyki  z przedszkolnej grządki- degustacja pierwszych plonów	Zbiera plony: groszek, fasolkę szparagową, pomidory, ogórki,   wie, że należy myć owoce i warzywa przed spożyciem
14.	Co się zmieniło po wakacjach?- zbiory i prace pielęgnacyjne	Zdaje sobie sprawę z konieczności systematycznej pielęgnacji roślin w ogrodzie
15.	Nasze plony- ścieżka dydaktyczna w ogródku, utrwalenie Kodeksu Małego Przyrodnika          Warzywne cudaczki – drama z wykorzystaniem warzywnych kukiełek	Rozróżnia i nazywa warzywa i kwiaty rosnące na grządkach  i skalniaku, zna kodeks        Rozwija inwencję twórczą, bawi się wykonanymi przez siebie zabawkami
16.	Święto Drzewa- sadzimy drzewo i krzewy  w ogrodzie  „Kasztaniaki i inne cudaki”-wykonanie zwierząt i ludzików    Co wyrośnie z tej cebulki? Sadzenie roślin cebulowych na skalniaku	Bierze czynny udział w sadzeniu drzewek  i krzewów    Rozwija kreatywność  i sprawność manualną        Ogląda  rośliny skalne  i sadzi  kwiaty cebulowe kwitnące wiosną
17.	Święto pieczonego ziemniaka- piknik z rodzicami w ogrodzie przedszkolnym                               W zagadkownicy- konkurs rozpoznawania i nazywanie warzyw i owoców	Degustuje pieczone ziemniaki i sałatki warzywne, śpiewa piosenki i recytuje wiersze     Zna nazwy warzyw i rozpoznaje je organoleptycznie
18.	Zbiór warzyw- prace porządkowe na grządkach                                Surówka warzywna –wykonanie z  zebranych plonów	Umieszcza resztki roślin w kompostowniku         Świadomie spożywa zdrową potrawę
19.	Jesienne prace  w ogródku –przygotowanie gleby do zimowania, sadzenie krzewów z gołym korzeniem                                  Nasze przetwory- kiszenie kapusty, pasteryzowanie buraczków	Przygląda się przekopywaniu gleby(rola masy zielonej w jej wzbogacaniu),  sadzi krzewy porzeczki i je okrywa           Zna sposoby utrwalające warzywa i wartości odżywcze spożywanych produktów
20.	Znamy wiersze o warzywach-konkurs międzygrupowy „Owocowe dni” w przedszkolu- cały rok	Utrwala nabyte wiadomości, prezentuje wiersze w konkursie międzygrupowym     Codziennie spożywa świeże owoce i warzywa służące zdrowiu
21.	Choinka dla zwierząt i ptaków – z warzyw z przedszkolnej piwnicy Skrzydlaci przyjaciele w ogrodzie- włączenie rodziców do zaopatrzenia w karmniki dla ptaków oraz pożywienie dla ziarnojadów	Pomaga przetrwać zimę ptakom i zwierzętom.          Poznaje rolę ptaków  w tępieniu szkodników drzew i roślin   roz poznaje i dokarmia   ptaki zimujące w naszym kraju
22.	Czy woda to, czy nie? Prowadzenie doświadczeń  ze stanami skupienia wody                                         Wesołe bałwanki w ogrodzie – lepienie ze śniegu bałwanków, polewanie kolorową farbą	Prowadzi doświadczenia  z wodą, śniegiem, lodem i parą Poznaje nowe techniki plastyczne, wesoło spędza czas na świeżym powietrzu
23.	Konkurs plastyczny Zimowe drzewo – GOK                          Ślady na śniegu – zabawy w ogrodzie przedszkolnym	Wykonuje prace plastyczno-techniczne z materiału przyrodniczego i odpadowego. Rozpoznaje tropy zwierząt i ptaków, rozwija  inwencję tworząc własne  ślady
24.	Domki dla ptaszków- spotkanie z pracownikiem leśnym, zawieszanie budek lęgowych na drzewach w ogrodzie	Stwarza sprzyjające warunki  do zasiedlania ogrodu przez ptaki, - sprzymierzeńców  w walce ze szkodnikami  roślin
25.	Czy w zimie może być zielono? –zapraszamy wiosnę do kącika przyrody                              Założenie hodowli rybek w kąciku przyrody	Prowadzi doświadczenia z pędzeniem ściętych gałązek drzew i roślin cebulowych. Uczy się odpowiedzialności i codziennej opieki nad zwierzętami
26.	Okresowe prowadzenie kalendarza hodowli roślin  w kąciku  przyrody Obserwacja wzrostu hiacynta  w hodowli wodnej	Obserwuje i zaznacza zmiany w wyglądzie, pielęgnuje rośliny, Wypowiada się na temat  zachodzących w cebuli  zmian
27.	Witaj Wiosenko-szukanie śladów wiosny w ogródku przedszkolnym Co słychać na skalniaku?- szukamy krokusów i przebiśniegów	Kultywowanie ludowego zwyczaju –pochód z Marzanną Usuwa zimowe okrycia z roślin na skalniaku , obserwuje wzrost roślin cebulowych
28.	Utworzenia Ścieżki sensorycznej- wysiew i sadzenie  ziół o intensywnym aromacie,  fakturze,  kolorze, kształcie	Wielozmysłowo prowadzi obserwacje: doskonaląc wzrok, węch, dotyk,  smak, słuch
29.	Owoce w ogródku- sadzonkowanie truskawek i poziomek  na grządkach dostrzega kwitnienie porzeczki	Wie o stosowaniu płodozmianu w ogrodzie, zna wartości odżywcze owoców
30.	Domki dla pożytecznych owadów-  umieszczenie domków dla owadów w ogródku przedszkolnym	Wie, o roli owadów w ogrodzie, umieszcza w ogródku domki z bambusa, drewna i kamieni w celu obserwacji zwierząt je zamieszkujących
31.	Wprowadzenie obchodów Święta Niezapominajki  15.V.  do tradycji  przedszkola	Uczy się szacunku do przyrody,  działa w myśl niezapominajkowej  zasady:  Nie zapomnij o przyrodzie
32.	Udział dzieci w Plastycznym Konkursie  Ekologicznym w Zajączkach I	Rozwija  umiejętności plastyczne inspirowane przyrodą.